آموزش ساز دیوان (Divan)؛ از تاریخچه تا یادگیری آنلاین مقدمه ساز دیوان (Divan) یکی از شناختهشدهترین و در عین حال کمتر آموزشدادهشدهترین سازهای زهی در موسیقی خاورمیانه است. این ساز که اغلب به عنوان یکی از اعضای خانوادهی باغلاما شناخته میشود، بهویژه در موسیقی کردی، ترکی و آذربایجانی جایگاهی ویژه دارد. صدای گرم و پرطنین دیوان میتواند شنونده را به دشتهای باز، کوهستانهای مهآلود و شبهای پرستارهی روستاهای قدیمی ببرد. یادگیری دیوان تنها یک تجربه موسیقایی نیست؛ بلکه سفری فرهنگی و هنری است که هنرجو را به ریشههای یک موسیقی چندصدساله پیوند میدهد.
تاریخچه ساز دیوان
دیوان از خانوادهی تنبورهای گردنبلند(Long-Necked Lute) است که سابقهای چند صد ساله دارد. این ساز احتمالاً از ترکیب تنبور ایرانی با سازهای آسیای میانه شکل گرفته و در گذر زمان، در مناطق مختلف تغییراتی یافته است.
کردستان: دیوان نقش مهمی در اجرای موسیقی حماسی، عاشقانه و آیینی داشته است.
ترکیه: این ساز بیشتر در موسیقی مقامی (Türkü) و روایتهای محلی استفاده میشود.
آذربایجان: در برخی سبکهای موسیقی عاشیقی (Ashiq) دیوان جایگاه ویژه دارد.
تحولات ساختاری دیوان از نظر اندازه، تعداد پردهها و نوع کوک باعث شده که نسخههای امروزی آن صدایی قدرتمندتر و انعطافپذیرتر نسبت به گذشته داشته باشند.
ساختار و اجزای ساز دیوان
شناخت اجزای دیوان برای نوازندگان مبتدی و پیشرفته ضروری است. این اجزا عبارتند از:
کاسه (بادی): معمولاً از چوب توت یا گردو ساخته میشود. شکل نیمگِرد آن، مسئول تقویت و شکلدهی به صدای ساز است.
صفحه صدا: از چوب صنوبر یا چوب نرم ساخته میشود تا ارتعاش سیمها را بهتر منتقل کند.
دسته (گردن): نسبت به باغلاما بلندتر است و پردههای قابل تنظیم روی آن بسته شدهاند.
پردهها: از نخ نایلونی یا روده مصنوعی ساخته میشوند و امکان تغییر فواصل موسیقایی را فراهم میکنند.
سیمها: معمولاً ۷ یا ۸ سیم در سه یا چهار ردیف قرار دارند (۲+۲+۳ یا ۲+۲+۲).
خرک: قطعهای کوچک اما مهم که ارتعاش سیمها را به صفحه صدا منتقل میکند.
تفاوت دیوان با باغلاما
گرچه دیوان و باغلاما از نظر ظاهری مشابهاند، چند تفاوت مهم دارند:
اندازه: دیوان بزرگتر از باغلاما است، به همین دلیل صدای بمتر و قویتری دارد.
تعداد پردهها: در دیوان معمولاً تعداد پردهها کمتر است و فواصل موسیقایی کمی متفاوتاند.
کاربرد موسیقایی: دیوان بیشتر در سبکهای حماسی و قطعات با وسعت صوتی گسترده استفاده میشود، در حالی که باغلاما برای قطعات ملودیک و ظریف هم کاربرد دارد.
انواع دیوان
دیوان کلاسیک: ساز چوبی سنتی با کوک استاندارد و صدای طبیعی.
دیوان الکتریک: نسخهای با پیکاپ الکترونیکی برای اجراهای زنده یا ضبط در استودیو.
دیوان مدرن: نسخههایی با تغییرات در اندازه یا تعداد سیم برای سبکهای خاص.
نقش دیوان در موسیقی مناطق مختلف
موسیقی کردی: دیوان همراه ثابت آوازهای حماسی، داستانی و آیینی است.
موسیقی ترکی: بخش جداییناپذیر از فرهنگ موسیقی محلی و شهرنشینی ترکیه.
موسیقی آذری: در موسیقی عاشیقی، دیوان با اشعار حماسی و عاشقانه همراه است.
موسیقی معاصر: در برخی آثار تلفیقی و پاپ نیز از صدای دیوان برای ایجاد حال و هوای بومی استفاده میشود.
تکنیکهای نوازندگی دیوان
نوازندگی دیوان نیازمند تسلط بر چند تکنیک اصلی است:
مضرابزنی: استفاده از مضراب پلاستیکی یا شاخ مصنوعی.
کوکهای رایج: شامل Duz, Bozuk, Baglama Tuning.
ملودینوازی: اجرای قطعات محلی یا بداههنوازی.
آرپژ و ریتم: استفاده از ضربههای متناوب برای پرکردن فضای صوتی.
آموزش ساز دیوان
اگر به یادگیری ساز دیوان علاقهمندید میتوانید در کلاسهای آموزشی این ساز که هم به صورت حضوری و هم غیرحضوری برگزار میشوند شرکت کنید. اگر میخواهید در کلاسهای حضوری این ساز شرکت کنید کارتان کمی دشوار میشود. جدا از این که کلاسهای آموزشی ساز دیوان بسیار کمیاب هستند و ممکن است در منطقهی زندگی شما وجود نداشته باشد، این کلاسها مشکلات خاص خود را دارند که شرکت در آنها را دشوار میکند. در درجهی اول شرکت در کلاسهای حضوری نیاز به جا به جایی و رفت و آمد دارد که میتواند برای بسیاری از افراد به ویژه افراد شاغل یا دانشآموز دشوار باشد. به جز این رفت و آمد نیازمند صرف هزینه و زمان است که مشکل دیگر کلاسهای حضوری است. آموزش در کلاسهای حضوری میتواند بسیار فرار هم باشد و شما دروس و نکاتی که استاد بهتان آموزش میدهد را از یاد ببرید. در مورد ساز دیوان، کمیاب بودن کلاسهای حضوری میتواند دست شما را در انتخاب استاد مدنظرتان ببندد یا بر هزینههای کلاس تاثیر داشته باشد. اما آیا روش موثرتر و کمهزینهتری برای یادگیری ساز دیوان وجود دارد؟
آموزش آنلاین دیوان در آی نواز
چارهی جلوگیری از مشکلات کلاسهای حضوری آموزش دیوان، شرکت در کلاسهای غیرحضوری یا آنلاین است. ما در گروه آی نواز، بهترین اساتید ساز دیوان را دور هم جمع کردهایم تا شما بتوانید تجربهی متفاوتی از آموزش این ساز داشته باشید. کلاسهای آنلاین ما مزایای زیادی نسبت به کلاسهای حضوری دارند. در درجهی اول شما نیاز به رفت و آمد برای شرکت در آنها ندارید که این یعنی میتوانید در وقت و هزینه صرفهجویی کنید. همچنین این شانس را دارید که در پلتفرم خصوصی خودتان این ساز را در خانه و در ساعتی که برایتان ممکن است آموزش ببینید. بعد از پایان جلسات، فیلم ضبط شدهی کلاس نیز در اختیارتان قرار داده میشود که میتوانید در طول هفته و تمرین از آن استفاده کنید. کلاسهای آنلاین آموزش دیوان آی نواز، از نظر دروس آموزشی و اساتید کاملاً مشابه با کلاسهای حضوری هستند. در این کلاسها شما میتوانید به صورت زنده با استاد خود تعامل داشته باشید و سوالاتتان را بپرسید. این در حالی است که در مورد آموزش با CD های آموزشی این موضوع ممکن نیست. هزینهی شرکت در کلاسهای ما بسته به تجربهی استاد متفاوت و همگی بسیار به صرفه هستند. اگر به شرکت در این کلاسها علاقه دارید میتوانید در سایت استاد خود را انتخاب کرده و از همین جا ثبتنام کنید. شما این شانس را دارید که استادتان را به میل خودتان انتخاب کنید. همچنین جلسهی اول به صورت رایگان برایتان برگزار میشود که در آن میتوانید با شیوهی تدریس استادتان آشنا شده و در مورد ادامهی کلاس تصمیمگیری کنید.
خرید ساز دیوان
برای شرکت در کلاسهای ما در آی نواز نیاز به خرید ساز مناسب دارید. کیفیت ساز، تاثیر زیادی بر کیفیت آموزش دارد و از این رو باید با دقت انجام شود. برندهای مختلفی از ساز دیوان در بازار وجود دارد که از معروفترین آنها میتوان به sazmuzik، هناره، غفور و یلماز اشاره کرد. قیمت ساز دیوان هم بسته به برند سازنده و جنس بدنه میتواند متفاوت باشد. در جلسهی رایگان اولیه در آی نواز شما میتوانید در مورد خرید ساز مناسب از استاد خود مشاوره بگیرید تا هم بتوانید بهترین ساز برای شروع را خریداری کنید و هم قیمت آن برایتان به صرفه باشد.
با تمرین منظم، بین 3 تا 6 ماه.
کوک Duz برای مبتدیها مناسبتر است.
بله، کلاسهای دیوان در آی نواز به زبان فارسی و انگلیسی در دسترس هستند.
مشاوره موسیقی رایگان
کافیست شماره واتساپ یا تلگرام یا حتی ایمیل خود را قرار دهید کارشناسان
ما در اولین فرصت با شما در ارتباط خواهند بود