آشنایی مختصر با ساز تنبور
تنبور، سازی زهی و از جمله سازهای اصیل ایرانی است که قدمتی کهن در تاریخ و فرهنگ این سرزمین دارد. این ساز که معمولاً از چوب توت ساخته میشود، دارای کاسهای گلابی شکل و دستهای بلند است. برخلاف متن قبلی، تنبور را میتوان با مضراب یا بدون مضراب نواخت.
نغمههای تنبور در مناطق مختلفی از ایران، به خصوص در کردستان، کرمانشاه، شمال خراسان و آذربایجان رواج دارد و نقش مهمی در موسیقی نواحی این مناطق ایفا میکند. رپرتوار موسیقی تنبور بسیار غنی و متنوع است و شامل مقامها، تصنیفها و قطعات مختلف میشود. از جمله مقامهای مشهور تنبور میتوان به مقام کرد، مقام بیات، مقام سنه و مقام چهارگاه اشاره کرد.
علاوه بر موسیقی، از تنبور در مراسم مذهبی، عروسیها و جشنها نیز استفاده میشود. نغمههای حزنانگیز و روحانی تنبور در مراسم مذهبی، فضایی معنوی و عرفانی ایجاد میکند و در عروسیها و جشنها، شور و نشاط را به ارمغان میآورد. تنبور همچنین در برخی از آیینهای عرفانی نیز کاربرد دارد و به عنوان ابزاری برای ارتباط با معنویت و راز هستی مورد استفاده قرار میگیرد.
اجزای ساز تنبور
تنبور، از جمله سازهای اصیل ایرانی، دارای اجزای مختلفی است که هر کدام نقش مهمی در تولید صدا و نواختن موسیقی ایفا میکنند. در ادامه به بررسی اجزای اصلی این ساز میپردازیم:
1. کاسه:
کاسه تنبور که معمولاً از جنس چوب توت است، به عنوان بدنه اصلی ساز عمل میکند و وظیفه آن تشدید و انعکاس امواج صوتی تولید شده توسط سیمها است. کاسه تنبور میتواند به دو صورت یک تکه یا چند تکه ساخته شود. در نوع یک تکه، کاسه از یک تکه چوب تراشیده میشود و در نوع چند تکه، کاسه از تکههای مجزای چوب به هم چسبیده میشود.
2. دسته:
دسته تنبور بلند و باریک است و از جنس چوب گردو یا توت ساخته میشود. دسته به عنوان تکیهگاه سیمها عمل میکند و نوازنده با فشار انگشتان خود بر روی پردههای تعبیه شده بر روی دسته، طول سیمها را تغییر میدهد و به این ترتیب ارتفاع صدا را تنظیم میکند.
3. سیمها:
تنبور به طور سنتی دارای سه سیم فلزی است که از جنس فولاد یا برنج ساخته میشوند. سیمها در طول دسته کشیده شده و به شیطانک و خرک متصل میشوند. ارتعاش سیمها در اثر نوازندگی با مضراب یا انگشتان، تولید صدا میکند.
4. مضراب:
مضراب تنبور از جنس چوب، پلاستیک یا استخوان است و برای نواختن سیمها استفاده میشود. نوازنده با ضربه زدن مضراب به سیمها، آنها را به ارتعاش در میآورد و تولید صدا میکند. شکل مضراب تنبور شبیه به مثلث بوده و نوک تیز آن برای ضربه زدن به سیمها استفاده میشود.
5. شیطانک:
شیطانک تکهای استخوان، پلاستیک یا فلز است که در بالای دسته و در ابتدای محل اتصال سیمها قرار میگیرد. سیمها از روی شیطانک عبور کرده و به خرک متصل میشوند. شیطانک نقش مهمی در تنظیم ارتفاع سیمها و کوک ساز دارد.
6. پردهها:
پردهها نوارهایی از جنس پلاستیک یا روده حیوان هستند که در فواصل معینی بر روی دسته بسته میشوند. نوازنده با فشار انگشتان خود بر روی پردهها در محلهای مختلف دسته، طول سیمهای ارتعاشکننده را تغییر میدهد و به این ترتیب گامهای مختلف موسیقی را اجرا میکند.
7. خرک:
خرک تکهای چوب یا پلاستیک است که در قسمت انتهایی کاسه و در محل اتصال سیمها قرار میگیرد.
آموزش تنبور
یادگیری تنبور روشهای مختلفی را شامل میشود که از جمله آنلاین، حضوری و خصوصی میباشد. منابع آموزش تنبور برای بسیاری از کسانی که میخواهند این ساز را یاد بگیرند، در دسترس است. این منابع شامل کتابها، وبسایتها، ویدیوهای آموزشی و اساتید مجرب میشوند. همچنین باید توجه داشت که یادگیری تنبور نیازمند صبر، حوصله و تمرین مداوم است.
کلاس تنبور
کلاس تنبور به عنوان یکی از اصلیترین روشهای آموزش این ساز، فرصتی عالی برای هنرجویان ارائه میدهند تا با روشهای صحیح نوازندگی و تکنیکهای پیشرفته آشنا شوند. این کلاسها معمولاً توسط اساتید مجرب و با تجربه اداره میشوند که میتوانند به هنرجویان نکات و ترفندهای مفیدی را در یادگیری تنبور آموزش دهند. در این کلاسها، هنرجویان به روشهای مختلف نواختن تنبور، تنظیم سیمها، و تکنیکهای صحیح پلاک کردن آن آموزش میبینند. همچنین، این کلاسها فرصتی را فراهم میکنند تا هنرجویان با همکلاسیهای خود ارتباط برقرار کنند و از تجربیات یکدیگر بهرهمند شوند.
آموزش آنلاین تنبور
آموزش آنلاین تنبور یکی از راههای محبوب برای یادگیری این ساز است که به دانشآموزان امکان میدهد به صورت انعطافپذیر و در زمانهای مناسب برای خود، با استفاده از منابع آموزشی متنوع، تکنیکها و مهارتهای نوازندگی تنبور را فرا بگیرند. در این روش آموزش، دانشآموزان میتوانند از ویدیوهای آموزشی، آموزشهای تصویری، کتب الکترونیکی و منابع آموزشی آنلاین استفاده کنند. همچنین، بسیاری از وبسایتها و پلتفرمهای آموزشی این امکان را فراهم میکنند که دانشآموزان با استفاده از تکنولوژیهای تعاملی، ارتباط مستقیم با اساتید مجرب داشته باشند و سوالات خود را مطرح کنند. این روش آموزشی مناسبی برای افرادی است که به دلیل محدودیتهای زمانی یا مکانی، قادر به شرکت در کلاسهای حضوری نیستند یا ترجیح میدهند به صورت مستقل و در خلوت خود، مهارتهای نوازندگی تنبور را یاد بگیرند.
کلاس خصوصی تنبور آنلاین
کلاس خصوصی تنبور آنلاین روشی مناسب برای یادگیری این ساز اصیل ایرانی در محیطی آرام و بدون نیاز به حضور در کلاسهای حضوری است. در این نوع کلاسها شما میتوانید به صورت زنده با استاد ارتباط برقرار کنید و از راهنماییها و آموزشهای او به صورت اختصاصی بهرهمند شوید.
مزایای کلاس خصوصی تنبور آنلاین:
کافیست شماره واتساپ یا تلگرام یا حتی ایمیل خود را قرار دهید کارشناسان ما در اولین فرصت با شما در ارتباط خواهند بود